8 lutego mija dziesiąta rocznica śmierci profesora Krzysztofa Skubiszewskiego, pierwszego Ministra Spraw Zagranicznych III Rzeczpospolitej. W latach 1989-1993 wyznaczył on kluczowe kierunki naszej polityki zagranicznej.
Europa zmieniała się wówczas od podstaw: rozpadały się stare podziały, powstawały nowe państwa; Polska zyskała nowych sąsiadów na zachodzie, południu i wschodzie. Rozwiązane zostały RWPG i Układ Warszawski, wojska radzieckie wycofywały się z Polski.
Należało od nowa zdefiniować i zapewnić strategicznie silne miejsce Polski w Europie. Temu miała służyć niezawisła polityka zagraniczna.
Dzięki Ministrowi Skubiszewskiemu Polska znalazła się we wspólnocie demokratycznych państw: przystąpiła do Rady Europy a potem związała się umową stowarzyszeniową z Unią Europejską, co doprowadziło do pełnego członkostwa w Unii a wcześniej otworzyło drogę do NATO.
Polska zaczęła w tej wspólnocie odgrywać dużą rolę: wraz z Hansem-Dietrichem Genscherem i Rolandem Dumas Krzysztof Skubiszewski powołał Trójkąt Weimarski. Wskazał na rolę polsko-niemieckiej „wspólnoty interesów” w Europie, wytyczył drogę do zażegnania szeregu problemów wynikających z tragicznej przeszłości (m.in. zainicjował starania o uzyskanie poważnych środków na pomoc dla ofiar zbrodni hitlerowskich).
Polska stała się ostoją stabilności Europy Środkowej i Wschodniej, wzorem demokratycznych rozwiązań, gospodarki rynkowej i przywiązania do idei europejskiej. Miało to wyzwalający wpływ na sąsiadów za naszą wschodnią granicą.
Polityka zagraniczna Krzysztofa Skubiszewskiego traktowała wspieranie budowy demokratycznego państwa, rozwój gospodarki rynkowej, zachowanie równowagi społecznej w dobie transformacji i ugruntowanie Polski w społeczności krajów demokratycznych – jako polską rację stanu.
* * *
W mowie pożegnalnej wygłoszonej dziesięć lat temu Tadeusz Mazowiecki powiedział, że współpraca z Ministrem Skubiszewskim była dla niego „darem”. Można dodać, że Krzysztof Skubiszewski był darem dla Polski. I dla tych z nas, którzy mieli zaszczyt pracować pod Jego kierownictwem.
Jan Barcz | Michał Klinger | Jerzy Maria Nowak |
Iwo Byczewski | Jacek Kluczkowski | Piotr Nowina-Konopka |
Maria Krzysztof Byrski | Tomasz Knothe | Agnieszka Magdziak-Miszewska |
Tadeusz Diem | Maciej Kozłowski | Piotr Ogrodziński |
Paweł Dobrowolski | Maciej Koźmiński | Ryszard Schnepf |
Grzegorz Dziemidowicz | Jerzy Kranz | Grażyna Sikorska |
Stefan Frankiewicz | Andrzej Krawczyk | Katarzyna Skórzyńska |
Urszula Gacek | Andrzej Krzeczunowicz | Tadeusz Szumowski |
Marek Grela | Henryk Lipszyc | Andrzej Towpik |
Andrzej Jaroszyński | Bogumił Luft | Wojciech Tomaszewski |
Adam W. Jelonek | Piotr Łukasiewicz | Jan Truszczyński |
Maciej Klimczak | Anna Niewiadomska | Maria Wodzyńska-Walicka |